Hybride Werken

Hybride werken is een manier van werken waarbij de werkgever de werknemer de vrijheid biedt, te kiezen waar en wanneer de werkzaamheden te verrichten.

Tijdens en na de coronapandemie is deze manier van werken breed omarmd binnen organisaties. Na de positieve ervaringen die in 2020/2021 werden opgedaan met thuiswerken willen medewerkers hun werk structureel deels vanuit huis uitvoeren. Recente resultaten uit onderzoek laten zien waarom medewerkers graag thuis werken:

  • Mogelijkheid om meer geconcentreerd te werken
  • Besparen van reistijd
  • Betere werk-privé balans
  • Werknemers in de kennisindustrie vinden zich thuis productiever dan op kantoor

Werkgevers constateren:

  • Betere efficiency
  • Gelukkigere werknemers
  • Kantoor met minder m2

Hybride werken heeft niet alleen positieve ervaringen. De wetenschap onderzoekt dit nog maar vanuit de vakliteratuur en de kantoormarkt worden diverse zorgen geuit, zoals daar o.a. zijn:

  • Thuiswerken leidt tot beperking creativiteit
  • Communicatieproblemen
  • Verminderde tevredenheid over het team-gevoel
  • Gebrek aan kennis over welke collega wat weet en doet.
  • In online discussies laat men niet het achterste van de tong zien
  • Coördinatieproblemen binnen teams
  • “Proximity bias” de onbewuste neiging om medewerkers die dicht in de buurt zijn te bevoordelen.
https://alternativ.nl/wp-content/uploads/2023/11/Zitgedeelte-2.jpg

Op dit moment lijkt er een tendens gaande dat werkgevers hogere aanwezigheid van werknemers op kantoor verlangen. Welke aspecten zorgen ervoor dat we een kantoor prettig druk vinden bij een hoge bezettingsgraad? Naast de hoeveelheid mensen in een bepaalde werkomgeving hebben allerlei sociale en persoonlijke en omgevingsfactoren invloed op hoe men drukte ervaart.

De Rijksoverheid heeft als werkgever het hybride werken, als één van eerste grote werkgevers, omarmd. Volgens de richtlijn Fysieke Werkomgeving Rijk (FWR) moet een Rijkskantoor gemiddeld een bezetting van 75% hebben. Als gevolg van de opkomst en implementatie van hybride werken ligt de bezettingsgraad in kantoren meestal veel lager. Uit onderzoek blijkt dat een bezettingsgraad van 75% als stressvol wordt ervaren in een traditioneel Rijkskantoor. Opvallend genoeg blijkt een gelijke bezettingsgraad in een gemoderniseerd Rijkskantoor positief gewaardeerd door de gebruikers. Welke aspecten, naast het aantal aanwezige mensen, spelen een rol bij de beleving van drukte op de werkvloer? Vanuit verschillende invalshoeken kan men hierop reageren, zijnde huisvesting, technologie, gedrag, verbinding en werkafspraken.

https://alternativ.nl/wp-content/uploads/2023/03/bow-one-1.jpg
https://alternativ.nl/wp-content/uploads/2023/03/BOW-05-01.jpg
https://alternativ.nl/wp-content/uploads/2023/09/Hush2a.jpg

Huisvesting

Hierbij spelen verschillen factoren een rol.

  • Type werkplek
  • Indeling van de werkomgeving
  • Sfeer

Wanneer je niet kunt zitten aan een werkplek van voorkeur, kan een zeer rustig kantoor toch als druk worden ervaren. De essentie benadrukt minder werkplekken en meer ruimte, waarbij de kantooromgeving en de thuisomgeving meer op elkaar moeten lijken qua uitstraling en sfeer. Het realiseren van een als prettig ervaren drukke werkomgeving afhankelijk is van een aantal gerichte ingrepen in de fysieke werkomgeving.

Technologie

Hier spelen factoren een rol zoals:

  • Geluidniveaus
  • Communicatiemogelijkheden
  • Reservering technologie voor faciliteiten, ruimten en werkplekken

Software voor videobellen, gegevensopslag en documenttoegang dient aanzienlijk verbeterd te worden om gebruikers drukte als minder storend te laten ervaren. Daarnaast is er een sociale voorwaarde dat medewerkers elkaar aanspreken op onwenselijk gedrag.

Gedrag

Het gedrag van mensen speelt eveneens een rol in hoe mensen drukte ervaren. In een goede bedrijfscultuur kan ook veel worden bereikt. Het is belangrijk om bewustwording te creëren en te werken aan het teamgevoel. Daarnaast kan inrichting van een kantoor gewenst gedrag stimuleren. Door bijvoorbeeld sta-meubilair neer te zetten op plaatsen waar alleen kortstondig werken is toegestaan, kan men gedrag op een positieve wijze beïnvloeden. Een ander voorbeeld is kan zijn om speciale ruimten te creëren voor jassen en tassen, zodat deze niet kunnen blijven liggen bij gewenste werkplekken om zo het “claimgedrag” tegen te gaan.

Verbinding

Ergens bij horen! Speelt een belangrijke rol in de hybride werkomgeving. Het gevoel van ergens bij horen, verbondenheid met collega’s en met de organisatie draagt zeker bij aan het realiseren van een als prettig ervaren werkomgeving bij een relatief hoge bezettingsgraad. Het is daarom belangrijk om zogenaamde “vlekken” toe te wijzen aan teams. Dit zijn gebieden in het fysieke kantoor waar de gezamenlijke identiteit zichtbaar is en waar mensen hun naaste collega’s kunnen ontmoeten. Ook inzicht verschaffen over wie er aanwezig is op kantoor draagt bij tot het teamgevoel. Wanneer je precies weet waar je directe collega’s kan vinden, wordt aanwezigheid van veel anderen als minder storen ervaren.

Werkafspraken

Coördinatie en afspraken zorgen voor een goede, misschien wel betere samenwerking. Afspraken maken is essentieel in de hybride context. Werknemers dienen begeleidt te worden bij de vraag waarover men afspraken met elkaar moeten maken. Denk hierbij aan:

  • Vaste of wisselende kantoordagen
  • Juist gebruik van diverse werkruimten
  • Organisatie van vaste evenementen

Eindverantwoordelijk is de leidinggevende, hierbij de aantekening dat de leidinggevende uiteindelijk de knoop van de werkafspraken doorhakt. Naast het aantal aanwezige mensen zijn er allerlei sociale en persoonlijke en omgevingsfactoren die invloed uitoefenen op de ervaring van drukte in de werkomgeving. Dit inzicht biedt organisaties mogelijkheden bij het realiseren van een “prettig druk” kantoor.

Gedragen verschillende generaties zich anders op de hybride werkvloer?

Veel organisaties hebben op dit moment te maken met vier generaties op de werkvloer. De oudste generatie gaat langzamerhand met pensioen, en jongeren beginnen met werken. Een generatie is een groep mensen van ongeveer dezelfde leeftijd. Zij hebben een gemeenschappelijk verhaal en hebben het gevoel onderdeel te zijn van een groep met eenzelfde referentiekader. Dat uit zich bijvoorbeeld in herinnering aan bepaalde politieke of maatschappelijke gebeurtenissen, maar ook het herkennen van populaire televisieprogramma’s is generatie-specifiek.

Gedeelde perspectieven hebben ook belang op de werkvloer. Iedereen neemt het eigen verleden en de persoonlijke achtergrond “mee” naar het werk. Op kantoor wordt onderscheid gemaakt tussen de volgende vier generaties:

  • Babyboomers (1946-1964). Zij zetten carrière voorop, zien werk als identiteit, zijn resultaatgericht en blijven vaak lang bij dezelfde werkgever
  • Generatie X (1965-1980). Zij zijn vaak baanwisselaars, verkiezen promotie boven salaris, streven naar werk-privébalans en zijn technologisch vaardig
  • Millenials (1981-1994). Zij verlangen uitdagend werk en een goede werk-privébalans. Zij zijn bereid van baan te wisselen voor financiële groei en professionele uitdaging
  • Generatie Z (1995-2012). Digitale experts met passie voor boeiend werk en hechte collegiale relaties. Zij streven naar voortdurende persoonlijke groei en schuwen baanwisseling niet voor ontwikkeling

Bovengenoemde classificatie is niet eenduidig en probleemloos. Is iedereen wel zo makkelijk in een groep te plaatsen? Kloppen de jaartallen? Desalniettemin: Denken over generaties kan fungeren als startpunt voor een gesprek over voorkeuren op de werkvloer.

Waar is de werkplek:

Generatie Kantoor Reizend, onderweg (geen woon-werk) Thuis Elders
Babyboomers 33% 5% 55% 7%
Generatie X 36% 4% 51% 9%
Millenials 39% 5% 49% 10%
Generatie Z 45% 5% 45% 5%

Bron: Werk in Transitie Monitor (aug 2023)

https://alternativ.nl/wp-content/uploads/2023/11/Gen-Z-generatie.jpg

Het meest in het oog springende verschil met betrekking tot de plek van werken is dat de oudsten (Babyboomers) het meest thuis werken terwijl de jongsten (Generatie Z) dat significant minder doet. Aanwas van voornamelijk jonge nieuwe medewerkers vraagt om extra aandacht voor deze groep. Generatie Z kiest er vaker voor om op kantoor te werken om in de nabijheid van collega’s te zijn (87%). Bij Babyboomers bedraagt dat 67%. Medewerkers uit alle generaties hebben het idee dat collega’s elkaar ondersteunen. Tevens identificeert men zich met de organisatie en voelt zich ook onderdeel van een gemeenschap. Toch valt op dat jongere medewerkers aanzienlijk meer sociale ondersteuning ervaren en zij identificeren zich meer met de organisatie dan hun oudste collega’s.

Uit onderzoek van PwC (hopes-and-fears 2022) is er een duidelijk verlangen onder medewerkers naar flexibiliteit. Het zelf kunnen kiezen WANNEER men werkt (54%) en zelf kunnen kiezen waar men werkt (45%), worden als belangrijke keuze factoren aangeduid wanneer men wordt gevraagd wat belangrijk wordt geacht binnen een hybride werkomgeving. Bij het WAAR komen de onderlinge generatie verschillen overeen met zoals hierboven beschreven de hang naar hogere sociale integratie bij de jongsten in vergelijk met de oudsten. Bij het WANNEER zijn de verschillen aanzienlijk kleiner tussen alle generaties. Wat opvalt is de uitgesproken wens van medewerkers om de vrijdag vrij te hebben. Een 4-daagse werkweek van 9 a 10 werkuren geniet de voorkeur ten opzichte van de traditionele werkweek.

Om dit allemaal in goede banen te leiden zijn duidelijke afspraken nodig tussen werkgever, werknemers en tussen collega’s. Door goede afspraken te maken kan de belangrijke sociale verbinding in stand blijven. Effecten van hybride werken op de langere termijn verdienen goed te worden onderzocht zodra er meer data voorhanden is.

logo alternativ
Oud Over 17
3632 VA Loenen aan de Vecht