Wat is ergonomie?
Ergonomie
Ergonomie is de wetenschap die zich richt op het afstemmen van hulpmiddelen en omstandigheden op de eigenschappen van de mens waardoor mensen optimaal kunnen functioneren. Het is de kunst het groter geheel in de gaten te houden, zonder de details uit het oog te verliezen. Wist u dat één ziektedag van één werknemer naar schatting een bedrijf tussen de €500 à €1000 kost.!
Binnen ergonomie zijn vijf soorten te onderscheiden:
- Fysieke ergonomie
- Cognitieve ergonomie
- Sensorische ergonomie
- Organisatorische ergonomie
- Gedragsergonomie
Ad.1 De fysieke ergonomie houdt zich bezig met de menselijke anatomie, de vormen, bewegingen en krachten daarvan, en hoe dit in verhouding staat tot de fysieke activiteit. Centraal staat de kennis over anatomie en fysiologie. Fysieke ergonomie wordt op het werk toegepast bij:
- Bureaus en stoelen passend maken, op basis van lichamelijke afmetingen van een persoon.
- Beeldschermwerkplekken passend maken, op basis van lichamelijke afmetingen van een persoon.
Ad.2 Cognitieve ergonomie gaat over de manier waarop mensen informatie waarnemen, verwerken en onthouden. Hierbij staat informatie verwerking van mensen centraal, zo ook de interactie mens – computer.
Ad.3 Bij sensorische ergonomie staat het zintuigelijk systeem centraal. Deze vorm van ergonomie bestudeert de manier hoe mensen hun omgeving horen, zien, ruiken en voelen. Op kantoor komt sensorische ergonomie o.a. terug in:
- Hoe beleven medewerkers hun omgeving binnen het bedrijf
- Ruikt het lekker of vies
- Is er veel of weinig geluid, kortom hoe is de akoestiek.
- Is het warm of koud
- Hoe zit het met de kleuren die je om je heen ziet.
De invloed van akoestiek, licht en klimaat op de werkomgeving zijn uitermate belangrijke factoren naarmate men langer werkt en een hogere intensievere werklast ervaart. Moeilijkheid hierbij is dat een ieder anders reageert op stimuli. De één is eerder afgeleid door luide geluiden van bijvoorbeeld een telefoongesprek dat in de nabijheid wordt gevoerd, de ander heeft meer licht nodig omdat de ogen minder goed functioneren door hogere leeftijd en weer een ander ervaart de temperatuur totaal anders. Mannen en vrouwen ervaren binnenklimaat vaak totaal anders.
Ad.4 Organisatorische ergonomie bestudeert de integratie tussen mensen in een bedrijfscultuur en het effect hiervan op het bedrijfsresultaat en het menselijk welzijn. Organisatorische ergonomie streeft naar optimaliseren van bedrijfsprocessen en bedrijfsstructuren. Verder houdt organisatorische ergonomie zich bezig met communicatie en teamwork. Denk hierbij aan zaken als thuiswerken, werktijden en samenwerking.
Ad. 5 Gedragsergonomie, hierbij staat kennis van het menselijk gedrag centraal. Hoe gaan mensen binnen een organisatie met elkaar om en wat doet dit met de motivatie. Belangrijk hierbij is hoe men kan bijdragen aan een positieve sfeer binnen het bedrijf en dit vervolgens weer invloed heeft op een gezonde werkplek.
Iedere werkplek kan aan de hand van een 5 stappenplan, een ergonomisch verantwoorde werkplek worden.
- Analyseer en inventariseer.
Start met achterhalen wat de klachten zijn, maar ook wat de wensen zijn. Ga daadwerkelijk langs alle afdelingen en begin een gesprek over ergonomie. Het levert vaak en snel nuttige informatie.
- Bepaal of er externe hulp nodig is.
Uit een snelle vragenronde kan blijken dat er zoveel klachten zijn, dat externe hulp onvermijdelijk is om ergonomisch werken echt mogelijk te maken.
- Nieuw materiaal aanschaffen.
Wellicht is er binnen een organisatie snel een besluit genomen om nieuwe ergonomische hulpmiddelen aan te schaffen. Evalueer dan intern nogmaals dat besluit en overleg en eventueel test e.e.a. Een ergonomie consultant van Alternativ kan u daarbij van bruikbaar advies voorzien.
- Verstrek informatie over goed gebruik.
Goed materiaal heeft geen zin als het niet goed wordt gebruikt. Soms zitten werknemers verkeerd op hun stoel, vaak omdat zij niet weten hoe zij hem goed moeten instellen of wat nu eigenlijk een goede zithouding nu precies is. Een ergonomische bureaustoel heeft weinig nut als deze niet correct of maar heel weinig wordt gebruikt.
- Blijf aandachtig.
Ergonomie komt vaak pas ter sprake wanneer er veel klachten zijn. Er worden dan allerlei maatregelen getroffen, speciale materialen worden aangeschaft en er worden diverse cursussen gevolgd. Echter na verloop van tijd verslapt de aandacht en gebruikt het gros van de medewerkers zijn/haar lichaam weer verkeerd. Blijf daarom de aandacht voor ergonomie benadrukken. Plan bijvoorbeeld een vast moment in om collega’s te observeren hoe e.e.a. op de werkvloer verloopt.
